Günümüzde kullanılan en yaygın görsel iletişim araçlarından biri de fotoğraftır. Önce gözümüzle çizmeye başladığımız, saat yönünde ya da saat yönünün tersindeki çerçeve birden iki ucun bir araya gelmesiyle “an” da donarak kalır. Çerçevede yer alan tüm nesne ve öğeler aslında fotoğrafı çeken kişinin haletiruhiyesi hakkında bize birçok veri sunar. Fotoğrafçının hayalleri, korkuları, istekleri ve umutları bir anlamda fotoğraf izleyicisi ile buluşur. Fotoğraf, dış çevre ile fotoğrafçının iç dünyası arasında bir tür köprü vazifesi görür. Fotoğrafçı, gözüyle çizdiği çerçeve ile dış dünyadaki etmenleri sağaltır. Böylece hem kendi hem de fotoğrafı izleyen kişinin içsel yolculuğuna bir bilet kesmiş olur.
İnsanlar zaman zaman sözlü anlatım yoluyla değil de görsel anlatım yoluyla dünyayla daha rahat etkileşim kurar ve kendilerini ifade ederler. Sözlü anlatımında kişi ne kadar farklı şekillerde bir konuyu ifade ediyor olsa da dinleyicinin iç dünyası kadar anlam verebildiği ve algılayabildiği bir dünyada; kişi duygu ve düşüncelerini fotoğraf ile dışavurum sağlayabilir. Kişinin ortaya koyduğu bu çerçeve psikoterapi ve danışma sürecinde araç olarak kullanılabilir ve bu terime fototerapi adı verilir.
Fotoğrafla terapi, sanat terapisi tekniklerinden biridir. Walter Benjamin’in fotoğrafın tarihçesi adlı makalesinde psikanalizin bilinçdışını keşfetmesi gibi optik bilinçdışının da fotoğraf yoluyla algılandığı ve keşfedildiği vurgulanmaktadır. Fotoğrafla terapi anlamında literatüre bakıldığında psikolog, sanat terapisti, yazar ve eğitimci Judy Weiser ile tanışmış olacağız. Weiser, fotoğrafçılığı bireyler tarafından ortaya çıkarılan yaratıcı görüntülerin, bireylerin kendi bilinçdışına tuttuğu bir projeksiyon olarak değerlendirmektedir. Fototerapide amaç herhangi bir psikolojik hastalık teşhisi koymak değil; danışan ile terapistin daha rahat bir iletişim kanalı bulmasını sağlamaktır.
Minor White ve Ralph Hattersley fototerapinin gelişimine katkıda bulunan fotoğrafçılardandır. White, bir kişinin görüntüyü nasıl gördüğü ve nasıl anladığı konusunda ruhsal açılımlarda bulunmuştur.
Şimdi sıra sizde. Benim gözümden yansıyanlar, size benim hakkımda ve kendiniz hakkında neler söylüyor?
Kaynaklar: Bodrum Sanat ve Tasarım Dergisi, Şubat 2023 Cilt 2 Sayı 1, Zekiye Canoruç Şahin
Neslişah Albayrak
Neslişah, 1991 yılı Ankara doğumludur. Kariyerini Endüstri Mühendisi olarak sürdürmektedir. Fotoğraf eğitimlerine AFSAD ve Atölye 4’33” bünyesinde devam etmektedir. Yazma edimi ve görsel anlatımı sentezlemeyi tercih etmektedir. Kendi çektiği fotoğraflarla iç sayfaları fotoğraf baskılı defter tasarımları yapmaktadır. Yazmanın ve fotoğraf üretmenin iyileştirici gücüne inanmakta ve hayatını bu yönde şekillendirmektedir.
Instagram: photographnos
