You are currently viewing Pinhole (iğne deliği) tekniği üzerine 2 (geri dönüşüm)

Pinhole (iğne deliği) tekniği üzerine 2 (geri dönüşüm)

Pinhole ( İğne Deliği ) Tekniği Üzerine 2 ( Geri dönüşüm)

Eğer objektiflerinizi bir kenara bırakıp, elinize bir adet levha ve bir adet çuvaldız alıp heyecanla ikinci yazımı okuyacaksanız güzel bir noktaya ilerliyoruz demektir. Bir önceki yazımda kısaca pinhole fotoğraf tekniği üzerine giriş amaçlı bir yazı yazmıştım. Bu yazıda ise biraz daha teknik detaylara ineceğim. Kompakt Olympus 35 RC fotoğraf makinesi üzerinden hem hesaplamayı hem de pinhole kamera yapımında kullanılacak bazı malzemeleri anlatacağım. Şimdi çuvaldızı yerine götürün ve levhaya bakmayı bırakın.

Bir zamanlar babamın kullandığı Olympus RC35 fotoğraf makinesinin lens sistemi yıllara yorgun düşünce, lensi söküp pinhole kameraya dönüştürdüm. Yıllardır rafta duran bir süs eşyası olmaktansa bir nevi geri dönüşüme uğradı. Bu geri dönüşüm çalışmayan birçok makine için de umut ışığı oldu.

Fotoğraf makinesini pinhole tekniğine dönüştürmek için bazı hesaplar yapmak gerekir. Levhaya açılacak deliğin çapını hesaplamak için önce odak uzaklığını (focal length) bilmek gerekir. Delik çapı olması gerekenden büyükse görüntüler fazla bulanıklaşır, küçükse vinyet oluşur. Yine de mükemmel keskinlik aranmamalıdır. Lens sisteminde odak noktası ile film arasındaki mesafe, odak uzaklığını verir. Pinhole kameralarda ise odak noktası deliğin bulunduğu yerdir. Delik ve film arasındaki mesafe ise odak uzaklığını, yani lens cinsinden kaç mm olduğunu gösterir. Bunun için karmaşık formüller mevcut. Ancak günümüz teknolojisinde telefonuma indirdiğim Pinhole Calculator uygulamasına elimdeki verileri girdim ve olması gereken delik çapını hesaplayabildim. Olympus RC35 yaklaşık 26mm’lik bir odak uzaklığına sahip. Kullandığım film 35mm ve diagonal uzunluğu 43.3mm. Pinhole Calculator programına bu verileri girdiğimde yaklaşık olarak 0.2mm’lik bir delik çapı gerektiğini öğrendim.

Pinhole Calculator

Peki bu çapta bir deliği açmak için ne yapmak gerekiyordu? Bunun için mikro matkap uçları bulunuyor. İnce mikro matkap uçları biraz kırılgan olsa da iyice zımparayla inceltilen levhaya yavaş yavaş uygulama yaparak delik açılabilir. Daha sonra tekrar zımparayla üstünden geçerek delme esnasında oluşan kırçıllaşmayı azaltmak gerekir. Zaten makine olmadığımız için çok önemli olmamak kaydıyla mükemmel sonuca ulaşmak kolay değil. Bu işlemlerin sonucunda yaklaşık 26mm geniş açılı, yaklaşık f130 diyafram değerinde bir pinhole kameram oldu. İşlemleri el ile yaptığım için değerleri yaklaşık olarak nitelendiriyorum. Kutu içeceklerin levhası ince olduğu için delmek daha kolay ve sonuçlar da daha keskin oluyor.

Mikro matkap ucu (0,2 mm)

Kameranın netliğini (mükemmel netlikte olmayacaktır) test etmek için karanlık bir ortamda, arka kapağı açıp, filmin olacağı yere netleme camı veya yağlı kağıt yerleştirerek karşısına koyduğumuz mum veya lambadan faydalanılır.

Lambanın yağlı kağıda düşen görüntüsü

Düzgün bir çekim için ayrıca perde sistemi yapmak gerekir. Eğer yapılan kameranın arkasında çalışan perde sistemi varsa mevcut perde sistemini Bulb modunda çalıştırabilirsiniz. Perde sistemi lens üzerinde olan kameraların perde sistemini de lensle birlikte sökmek zorunda kalabilirsiniz.. Bu durumda deliğin önüne elle kullanılabilir bir sistem yapılır.

Deklanşör sistemini kullanarak ön tarafa uyguladığım perde.
Kodak KB10’un lens koruma kapağı aynı zamanda perde işlevi görüyor
Delik önüne yaptığım elle açılıp kapanabilen perde sistemi

Bu konu biraz kafa karıştırıcı olabilir, ancak uyguladığınız zaman keyifli bir uğraş sizi bekliyor demektir. İlk etapta yanlış yapabilirsiniz. Yanlışlar size bir ders olarak geri gelecek ve bu işi bırakmazsanız daha iyi sonuçlar almanızı sağlayacaktır.  Lens sistemi bozulmuş kompakt makinenizi veya çalışır durumda olan SLR sistem makinenizin gövde kapağına uygulama yapabilirsiniz. Pinhole için ihtiyacınız olan karanlık kutu, sandıklarda bekleyen bozuk fotoğraf makineleri, çalışan SLR’ler hatta dijital aynasız ve dijital SLR makineler bile olabilir.

Bir sonraki yazımda pinhole kamera ile pozlama süresi hesaplama ve bu süreden dolayı oluşan sabır ve sınırları hakkında yazacağım..

Bahadır DUMAN

İletişim: [email protected]m

 

Bahadır Duman

1985 Ankara doğumludur. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi İşletme bölümünden 2008 senesinde mezun olmuştur. Üniversitenin ilk yıllarında fotoğraf çekmeye başlamıştır. 1964 senesinde dedesi tarafından kurulan Damla Pastanesi’ni ailesiyle birlikte işletmektedir. Fotoğraf üzerine aldığı teknik eğitimler sonunda 2020 senesinde kendisine ait ODArk adında karanlık oda atölyesini kurmuştur. Karanlık odada, film banyosu ve baskının yanı sıra kendi tasarladığı ya da eski kameralardan geri dönüştürdüğü iğne deliği (pinhole) tekniği ile çekebilen fotoğraf makineleri yapmaktadır. İğne deliği tekniğiyle çektiği fotoğraflar üzerinden projeler yapmaya devam etmektedir.