DİKKAT: Bu yazı tamamen kişisel deneyimlerimin sonuçlarına dayanarak yazılmıştır.
Infrared (kızılötesi) fotoğraflardan ilk olarak Richard Mosse‘un 2012 senesinde Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde yaşanan iç savaşı renkli kızılötesi film (Kodak Aerochrome) kullanarak çektiği fotoğraflar sayesinde etkilendim…
Günümüzde taze olarak siyah beyaz kızılötesi film üretilmektedir.
Siyah beyaz filmlerden kısaca bahsedecek olursak:
- Orthokromatik Siyah Beyaz Film: Bu filmler kırmızı renge duyarsız olup mavi ve yeşil renklere daha duyarlı olur. Böylece kırmızı tonlar daha az pozlanacağı için koyu renkli çıkar. Ortho filmle kırmızı ışıkta, karanlık odada dahi çalışabilirsiniz.
- Pankromatik Film: Piyasada en çok bulunan ve gözle görülür bütün renklere duyarlı olan siyah beyaz filmdir.
- Kızılötesi (infrared) Film: Kızıl ötesi ışınlara duyarlılığı olan filmdir.
Kızılötesi filmler herhangi bir filtre kullanılmadığı sürece pankromatik film gibi çalışır. Filmi kızılötesi filtre ile kullandığınız zaman ise daha farklı sonuçlar alırsınız. Kızılötesi filtreler, gözle göremediğimiz kızıl ötesi ışınları süzerek filme ulaşmasını sağlar ve kızılötesi ışınları yansıtan nesneler daha açık renkli görünür.
Fotoğraflar üstündeki etkisi
Fotoğraflarda gördüğünüz gibi aynı filmi, hem filtreli hem de filtresiz olarak pozladım ve iki farklı etkiyle karşılaştım. Ağaç yaprakları kızıl ötesi ışınları daha fazla yansıttığı için ikinci fotoğrafta güneşin vurduğu yerler beyaza yakın çıktı. Gökyüzü ise daha koyu. Böylece daha kontrastlı bir görüntü oluştu.
Kızılötesi fotoğraf bence kişisel deneyimle sonuç alınacak bir teknik. Kızılötesi filtreler çok koyu olduğu için şüpheye düşüp on durak fazla pozladım ve ilk denemelerim maalesef başarısız oldu. Daha sonraki denemelerimde ise infrared filmi makineme taktıktan sonra 3-4-5-6 durak fazla pozlayarak test ettim. Sonuç daha tatmin edici oldu. Ancak benim tatmin olduğum en iyi değer 3 stopluk fazla pozlama oldu. Yani Rollei Infrared 400 film kullandığınız zaman 50 ISO’ya göre ışık ölçümü yapabilirsiniz. Bu tabii ki kişisel bir tercih. Benim tavsiyem filmi 2-4 stop aralığında fazla pozlamalar yaparak ve bunları not alarak denemeler yapmanızdır. Bir sonraki denememi 1-2 stop aralığında yapmayı bile düşünüyorum.
Kızılötesi film ve filtre kullandığınız zaman gelen kızılötesi ışınları normal ışık demetine göre odak noktasının arkasına düşer ve tam olarak net olmaz. Bu durumu vizörden göremezsiniz. Bunun için genelde 8f-11f diyafram değerleri kullanarak net alan derinliği arttırılabilirsiniz. Bazı lenslerde ise kızılötesi netlik düzeltici bir işaret bulunur. Netlik noktasını kızılötesi işaretine göre de belirleyebiliriz. Örneğin vizörde 2 metrede keskin netlik yakalandıktan sonra 2 metreyi R veya Kırmızı Nokta işareti olan bölgeye kaydırabilirsiniz.
Son tavsiye olarak kızılötesi filtreler çok koyu olduğu için vizörden baktığınız zaman göremeyeceksiniz ve kadrajı ayarlamanız da zor olacaktır. Bundan dolayı bir tripod yardımıyla önce kadrajınızı ayarlayıp daha sonra filtrenizi takabilirsiniz. Böylece ne çektiğinizi daha iyi kestirebilirsiniz.
Şimdiden iyi çekimler dilerim…
Bahadır Duman
