Fotoğrafın icadı ve hemen sonrasında gerek sanatçılar gerekse toplum tarafından benimsenip hayat içinde yerini alması modernizm içerisinde gerçekleşmişti. Yine modernizm içerisinde birçok sanat akımı doğmuştu. Bu sanat akımlarının hemen hemen hepsi kendine fotoğraf içerisinde de bir karşılık bulmuştu. Fotoğrafın yolculuğu yazı serimizde bu karşılık doğrultusunda modern avangart akımlardan olan fütürizm durağında olacağız.

Filippo Tomasso Marinetti’nin 1909 yılında Paris’te Le Figaro gazetesinde Manifesto Futurisita (Fütürist Manifesto) ve 1910 yılında Mafarka il Füturista (Fütürist Mafarka) romanını yayınlaması ile vücut bulan fütürizm; dinamizmi, hızı ve makineleşmeyi önceleyen, geleceğin ve teknik ilerlemenin temel alındığı bir sanat akımı olarak ortaya çıktı.  Özellikle İtalya’da yayılan, “Gelecekçilik” olarak da adlandırabileceğimiz fütürizm, kısa zamanda tasarımdan heykele, resimden mimariye kadar birçok sanat dalını etkiledi.

Fütürizm akımında, hız, teknoloji, makineleşme ve şehirleşme yolu ile geçmişin ataletinden kurtulup modernleşme yolunun açılacağı savunulmaktaydı. Diğer taraftan geçmiş tamamen reddedilmekteydi. Ayrıca bu söylemler 1900’lerin başında İtalya’nın siyasal altyapısı ile de uyuşmaktaydı. Bu durum da İtalya içerisinde yaygınlaşmasını sağladı.

Marinetti manifestoda “Geçmişle hiç ilgimiz olmasın.” demekte ve “Müzeleri, kütüphaneleri yerle bir ederek, ahlakçılık, feminizm ve bütün yararcı korkaklıklarla savaşacağız.” diye eklemekteydi. Fütüristler, İtalya’yı “üzerini mezarlıklar gibi örten sayısız müzeden, profesörlerden, arkeologlardan, turist rehberlerinden ve antikacılardan” kurtarmak istemekteydiler. Marinetti için yeni ve görkemli olan “hızın güzelliği”ydi.

Osman Erden, Modern Sanatın Kısa Tarihi adlı kitabında; “Fütürizm, ulusal birliğini geç yakalayan Avrupa ülkelerinden İtalya’nın geç kalmış endüstrileşme sürecini hızlı yaşamak zorunda olması, bu doğrultuda özellikle aydınlar arasında teknolojiye karşı oluşan sıra dışı tutkunun bir yansıması olarak yorumlanabilir. Akımın endüstrinin en çok geliştiği İtalyan kentlerinden birinde, Milano’da çıkmış olması tesadüf değildir” demektedir.

Hız ve dinamizmi temel dayanağı olarak alan fütürizm, bunu eserlerinde görünür hale getirmişti. Akan zaman içerisinde hareketin bütün anlarını, tek bir eserde yansıtmaya çalışmışlardı. Ele aldıkları konular ise daha çok endüstriyel ve teknolojik gelişme ya da kent hayatından sahnelerdi. Hareketin her anı eserlere yansıtılmaya çalışılmıştı.