William Eugene Smith, fotoğraf kariyeri boyunca ürettiği çok sayıda foto-röportaj ile 20.yy’ın en saygı duyulan fotoğrafçılarından biri olmuştur. W.Eugene Smith, 1918 yılında Amerika’nın Kansas Eyaletine bağlı, Wichita kentinde dünyaya gelmiştir. Fotoğrafa karşı hevesli bir çocukken, annesinin aldığı fotoğraf makinesi ile ilk defa fotoğraf ile tanışmıştır. İlkokul yıllarında babasının intiharına kadar olağan bir çocukluk geçiren Smith, bundan sonrasında ise fotoğraf makinesini kendisine bir takıntı haline getirmiş ve bu trajik olay ile bu şekilde baş etmeye çalışmıştır.
Genç yaşında fotoğrafçılığa karşı yeteneği açığa çıkan Smith, henüz 15 yaşındayken yerel gazetelerde spor, uçuş ve o tarihlerde Amerika’da yıkıcı etkisini gösteren Toz Fırtınası (Dust Bowl) fotoğrafları yayınlanmaya başlamıştır.
1936 yılında doğduğu kent olan Wichita’da yer alan Notre Dame Üniversitesi’nde fotoğraf eğitimi alır. Ertesi yıl ise Üniversiteden ayrılmış ve New York’a gitmiştir. New York Fotoğraf Enstitüsü’nde ünlü politikacı ve şair Helene Sanders’tan eğitim almıştır. 1937 yılında Newsweek dergisinde çalışmaya başlamış, fakat Newsweek dergisinden orta format fotoğraf makinası kullanmayı reddettiği için kovulmuştur ve Black Star ajansında freelance fotoğrafçı olarak çalışmaya başlamıştır.
Smith 1943 yılında Flying dergisi ve 1944 yılında ise Life dergisi için savaş muhabiri olarak atanmış ve onu efsaneleştiren savaş fotoğraflarını çekmeye de bu şekilde başlamıştır. 1945 yılında Japonya’da Pasifik Savaşı’nın son aşaması olan, Okinawa Muharebesi’nde Amerika’nın Japonya’ya saldırısına tanıklık etmiştir ve bu savaş esnasında toplam 2 yılda 32 ameliyat geçirmesine neden olacak seviyede, yüzünde ve ellerinde ciddi yaralanmalar meydana gelmiştir. Sonrasında tekrar New York’a dönmek zorunda kalmıştır. Çok sancılı geçen 2 yıldan sonra Smith fotoğraf makinesini artık ne tutabiliyor, ne de fotoğraf çekme arzusunu uyandıracak bir şeye ihtiyaç duyuyordur. Bu zor dönemde Smith; “ Bir gün tekrardan ilk defa fotoğraf çekmek istedim, fotoğraf makinesini elime aldım ve filmi makineme yükledim. İçimden geçen ilk fotoğrafımın bir savaş fotoğrafı olmasıydı. “ demiştir. Smith’in yaralanmadan sonraki çekeceği ilk fotoğraf ise, iki küçük çocuğunun karanlık ağaçların arasında göründüğü fotoğraf olacaktır. Sanatçının en bilinen eserlerinden biri olan “Cennet Bahçesine Yürüyüş” bu şekilde ortaya çıkmıştır.
Sağlığına kavuşmaya başlamasının ardından, 1947 yılında yine Life dergisi’ne geri döner ve 1954 yılına kadar bu dergide çalışmasını sürdürür. Bu dönemde “Cennet Bahçesine Yürüyüş” , “Köy Doktoru”, “İspanyol Köyü”, “Ebe” ve Nobel ödüllü doktor Albert Schweitzer (şivaytzer)’in Kongo’da çekilen foto-röportajları gibi seriler hayata geçer.
Son foto-röportajına Life dergisinin kendi isteği dışında “Merhamet Adamı” ismini koyması ve dergi editörünün fotoğraflarını aşırı provakatf bularak düzenlemeler yapmak istemesi, Smith’in dergiden ayrılmasına neden olur. 1955 yılında Magnum Ajansı’na katılır. Burada iki yıl sürecek olan, demir-çelik sanayisi ve hızla artan popülasyonu ile dikkat çeken Pittsburg şehrinde proje gerçekleştirir.
Smith in son unutulmayan fotoğraf serisi ise 1971 yılında yaptığı Minamata olmuştur. Japonya’nın bir balıkçı köyünde, fabrikaların kimyasal atıklarından dolayı civa zehirlenmesi ile korkunç fiziksel deformasyona uğrayan insanları ve bu zararlı atıklardan dolayı kör,sağır ve özürlü olarak doğan çocukları fotoğrafladığı seridir.
Eugene Smith, Minamata’ya ulaştığında hastaların sayıca fazlalıklarından ve buna neden olan fabrikanın tazminat ödeme konusundaki isteksizliğinden dolayı şoke olmuştur. Bu haksızlığın dünyaya duyurulması için bir fotoröportaj hazırlamaya başlar. Bu foto-röportajı hazırlarken en iyi sahnenin hasta çocuğuna bakan anne temasının olabileceğini düşünür. Soğuk bir Aralık günü, anne ve çocuğunu geleneksel bir japon banyosunda çektiği “Tomoko Banyosunda“ adlı çalışmayı hazırlamış ve böylece dünyaya yaşanan bu trajediyi aktarmıştır.
Eugene Smith 1974 yılına kadar Minamata’da kalmaya devam etmiştir. 1974 yılında aktivistlerle bu hastalığa neden olan fabrikayı protesto ederken, fabrikanın görevlileri tarafından ağır yaralanmış ve bir gözü kısmi görme kaybına uğramıştır. Kendisi Amerika Birleşik Devletleri’ne döndükten sonra aylarca osteopatik tedaviler almış, ancak kafasına yediği darbelerin etkileri ölüm yılı olan 1978’e kadar devam etmiştir.
Amerika Birleşik Devletleri’ne döndüğünde Tucson Kentinde yer alan Arizona Üniversitesi’nde eğitici olarak çalışmaya başladıktan 1 yıl sonra, 1978 yılında hayatını kaybetmiştir. Smith in fotoğraf arşivi Tucson kentinde yer alan “Yaratıcı Fotoğraf Merkezi” nde yer almaktadır. Bugün, Smith in anısına 1980 yılında kurulmuş olan, William Eugene Smith Fonu tarafından başarılı fotoğraflara verilen “Hümanist Fotoğraf” ödülü ile yaşatılmaktadır.
–
İlker ŞİMŞEKCAN
İletişim: [email protected]
